Zapraszamy na spacer po mieście, które w latach  1890 – 1930 przeżywało rozkwit przemysłu. Znajdowały się tu liczne fabryki sukiennicze, tłuszczów technicznych, duża drukarnia i wydawnictwo, fabryka dekstryny, ceramiczna, stolarnie, wytwórnie cygar i galanterii skórzanej, a także fabryki eksportowanych na cały świat kapeluszy.

Od końca XIX w. Dębno stało się ośrodkiem turystycznym. Nad jeziorem Lipowo powstał ośrodek sportowo – wypoczynkowy.

Charakter pięknego, zielonego miasteczka Dębno zachowało po dziś dzień. Zabytkowe fabrykanckie wille i kamienice, neoromański kościół, budynki pofabrykanckie oddają historyczny obraz minionych czasów. Całość dopełniają obiekty współczesnej architektury, miejsca rekreacji i pamięci.

1. Kościół p.w Św. Apostołów Piotra i Pawła

Kościół wybudowany w latach 1852-1855 w stylu neoromańskim tzn. łuków kolistych (Rundbogen). Autorem projektu był architekt Friedrich August Stuller – uczeń znakomitego niemieckiego architekta i malarza Karla Friedricha Schinkla.

Uroczyste poświęcenie kościoła nastąpiło 27 marca 1855 roku. W 1857 roku dokończono budowę wieży. W 1858 zainstalowano skonstruowany przez zegarmistrza z Chojny Schenkera zegar wieżowy.

Przed rokiem 1870 kościół został wyposażony w 27 głosowe organy berlińskiej firmy Land&Dinie. W kościele (kaplica pogrzebowa) zachował się witraż z 1896 roku z postacią neutralnej wielkości błogosławiącego Chrystusa wg znanego projektu B.Thorwaldsena. 24 XI 1945 roku poświęcono kościół w obrządku katolickim.

2. Pomnik Orła Białego

Pomnik wzniesiony jako wotum wdzięczności mieszkańców miasta w 2007 r. Przedstawia Orła Białego z rozłożonymi skrzydłami. Wokół pomnika umieszczono na tablicach daty najważniejszych wydarzeń historycznych. Tutaj odbywają się obchody świąt narodowych i uroczystości patriotycznych.

3. Skwer rekreacyjny – Wykopaliska archeologiczne

W tym miejscu stał pierwszy ratusz w Dębnie. Został wybudowany na koszt księżnej Katarzyny Brunszwickiej w 1570 roku. Ponownie wybudowany od podstaw w 1820 roku, przebudowany w 1891 roku, z dostawioną w 1907 wieżą oraz przylegającą do niego od południa miejską kasą oszczędności, wybudowaną ok. 1930 roku.

Został spalony na początku lutego 1945 roku przez czerwonoarmistów. W miejscu dawnego ratusza powstał skwer z ekspozycją odkrywek zachowanych murów (większa ich część znajduje się obecnie pod chodnikiem i ulicą Armii Krajowej).

4. Kamienice Juliusza Neumanna

Juliusz Neumann – właściciel drukarni i wydawnictwa, wybudował w 1882 roku dużą kamienicę przy obecnej ul. Armii Krajowej. W 1891 roku budynek został przebudowany i nadbudowany według planów berlińskiego architekta Paula Franke, otrzymując piękną fasadę z piaskowca.

Na całym parterze połączonych budynków znajdowały się pomieszczenia biurowe oraz księgarnia wydawnictwa. W 1890 roku wybudował na własne koszty istniejący budynek poczty, który był połączony nadziemnym gankiem z ekspedyturą wydawnictw.

5. Pomnik żołnierzy Radzieckich

Postawiony na cmentarzu żołnierz Armii czerwonej poległych na terenie Ziemi Chojeńskiej pomiędzy styczniem a majem 1945 roku. Na miejscu pomnika poświęconego poległym żołnierzom niemieckim w I wojnie światowej, ufundowano Pomnik – Mauzoleum, który odsłonięto 5.XI.1967 r.

To mogiła zbiorowa, w której spoczywa 3703 poległych żołnierzy. Dominującym akcentem poza pomnikiem są dwie płyty z nazwiskami tych, których udało się zidentyfikować.

6. Kapliczka Matki Boskiej

Zbudowana przez Antoniego Lityńskiego – mieszkańca Dębna według własnego projektu i na własny koszt w 1949 roku ku czci M. Bolesnej jako wotum za ocalenie w czasie wojny. Żelazny krzyż na szczycie wykuł kowal Franczuk. Przed wojną stał tam dom należący do Schonknechta, jedna jego ściana była pozostałością po bramie kostrzyńskiej.

7. Przedszkole Nr 2

Była willa fabrykancka należąca do właściciela pobliskiej fabryki sukna Maxa Preusse. Zbudowano po 1900 roku. Posiada zachowaną oryginalną stolarkę wewnątrz obiektu. Od 1953 roku ma tu swoją siedzibę przedszkole.

8. Szkoła Podstawowa Nr 3

Budynek przedwojennego gimnazjum został wybudowany w latach 1900 – 1902. Oddany do użytku 2.X.1902 r. Był to nowoczesny budynek szkolny z czerwonej cegły z ładnie opracowanym detalem architektonicznym.

Pozostała do dnia dzisiejszego oryginalna stolarka drzwiowa. W szczycie budynku odnajdujemy wspaniale wykonaną mozaikę przedstawiającą herb miasta. Dzieło jest niewiadomego pochodzenia, lecz prezentuje wysoki poziom artystyczny.

9. Dawna fabryka kapeluszy

Budynek pofabrykancki wybudowany w 1895 roku. Stąd kapelusze i sukna trafiały do większości krajów europejskich, ameryki, a nawet na daleki Wschód. Obecnie obiekt handlowy.

10, 11. XIX-wieczne budynki fabryczne

Pierwsza to fabryka sukna, założona w 1853 przez Juliusa Jahna. Eksportowała do krajów Orientu, Palestyny, Danii, Anglii i Ameryki. Druga, wybudowana w 1884 roku, należała do braci Baumgarten. Produkowała kapelusze dla myśliwych i leśnych służb mundurowych.

21. Hala sportowo – rehabilitacyjna

Oddana do użytku w 2009 roku. W obiekcie znajduje się hotelik, mini bar, sala fitness, siłownia, sauna i widownia dla prawie 400 osób. W otoczeniu znajduje się skate park oraz boisko wielofunkcyjne.

13. Biblioteka Publiczna

Willa fabrykancka zbudowana ok. 1897 roku przez właściciela leżącej obok fabryki tłuszczów technicznych dla przemysłu garbarskiego „Max Laue & Co, Neudamm”. Właścicielem był póżniej Willy Hennig.

Willa w stylu neorenesansowym ma analogie z willami fabrykanckimi w Łodzi. Gruntownie odrestaurowana jest siedzibą biblioteki i USC. Posiada wyjątkowe (o dużej wartości historycznej) zachowane wnętrza z oryginalnymi elementami stolarki oraz malarstwa i elementów wyposażenia.

14. Salezjańskie Centrum Edukacyjne

Budynek Sądu Grodzkiego został wybudowany w latach 1898-1899 w stylu historyzującym. Po wojnie mieściła się tu siedziba Urzędu Bezpieczeństwa, następnie sąd, internat szkolny, Liceum Medyczne. Obecnie w budynku ma siedzibę Salezjańskie Centrum Edukacyjne.

15. Urząd Miejski

Willa z 1908 r. z zachowanymi elementami berlińskiego historyzmu, należała do rodziny Neumann. Obecnie siedziba Urzędu Miejskiego.

16. Willa Hildebrandt

Neorenesansowa willa wybudowana w 1896 roku, przez fabrykanta sukna Fritza Hildebrandta. Przyległe do obiektu zabudowania fabryczne kilkakrotnie zmieniały właściciela i nadal pozostają symbolem rozwoju przemysłowego miasta.

17. Wille Mieszczańskie

Masywne kamienice czynszowe pochodzące z lat 1903 – 1906 oddają charakter ówczesnego miasta i świadczą o jego zamożności. Stanowią interesujący, w skali regionu, przykład wielkomiejskiej zabudowy mieszczańskiej charakterystycznej dla takich ośrodków miejskich, jak Berlin i Szczecin.

18. Kalendarz kwietny

W Dębnie upływ czasu odlicza jedyny -  zielony kalendarz w regionie. Założony w latach 60 – tych, składa się z około 5,5 tys. kwiatów różnego gatunku. Układany jest od czerwca do października.

19. Wieża Ciśnień

Wieża ciśnień – obiekt wybudowany w latach 1927 – 1928 w stylu modernistycznym. Budynek wzniesiono wraz z budową sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w mieście. Obiekt stanowi reprezentatywne świadectwo historii techniki wodociągowej, końca lat 20. XX w. na Pomorzu Zachodnim. Zachowana pierwotna bryła, układ kompozycyjny i wystrój architektoniczny elewacji.

20. Kamień pamiątkowy

W miejscu dawnego niemieckiego cmentarza pojawił się niewielki obelisk, upamiętniający tych, dla których ziemia była kiedyś Ojczyzną. Corocznie spotykają się tu dawni mieszkańcy Neudamm/Dębna

21. Park miejski

Uzupełnia zieleń miejską i jest doskonałym miejscem zabawy i wypoczynku. Liczne alejki sprzyjają spacerom, plac zabaw rodzinnym spotkaniom. Z tego miejsca zostaje krok do miejskiej plaży i Ośrodka Sportu i Rekreacji.

Opuszczając park miejski w dalszy spacer możemy udać się jedną z dróg:

Wariant krótszy (820 m)

Deptakiem nad jeziorem Lipowo dochodzimy do placu zabaw (22) oraz do rezerwatu przyrody, gdzie można zobaczyć ciekawą roślinność wodną oraz głaz narzutowy.

Wariant dłuższy (1150 m)

Przechodzimy dookoła jeziora Lipowo ul. Grunwaldzką. Dochodzimy do ciekawej zabudowy domków drewnianych wybudowanych po I wojnie światowej (23), Dębnowskiego Ośrodka Kultury, kompleksu boisk.

Spotykamy się przy moście nad jeziorem. Stąd udajemy się na Placu Konstytucji 3 Maja, z którego rozpoczęliśmy spacer.

Cała trasa w najdłuższym wariancie wynosi 4,3 km. Pieszo można ją pokonać w czasie około 3 godzin.